- 1398-12-13
مهدی پاکدل با «قصه‌های مجید» به آرزویش رسید
منبعناشر کتاب صوتی «قصه‌های مجید» می‌گوید: گویا زمانی که جناب پوراحمد در جست‌وجوی پسربچه‌ای برای نقش مجید بودند، به مدرسه مهدی پاکدل می‌روند و مهدی کوچک آن زمان که کلاس دوم ابتدایی بوده، آرزو می‌کند مجید قصه‌ها شود؛ اما به دلیل جثه بسیار کوچکش پذیرفته نمی‌شود. حالا پس از دهه‌ها مهدی پاکدل فرصتی دوباره پیدا کرد که نه تنها مجید، که روایتگر کل قصه‌های این پسر دوست‌داشتنی شود.
به گزارش ایسنا، ناشر در معرفی کتاب «قصه‌های مجید» هوشنگ مرادی کرمانی نوشته است: «قصه‌های مجید» از آن دست آثار ملی ماست که با فرهنگ و ادبیات ایرانی بیش از آنچه فکر کنیم، آمیخته است. اثری به‌واقع درخور و سزاوار مرور و پیوند نسل‌های مختلف که هر بار از قرار گرفتن در قالب‌های گوناگون سربلند بیرون آمده.
در آستانه مراسم رونمایی از کتاب صوتی «قصه‌های مجید»، با هوشنگ مرادی کرمانی، نویسنده، و فاطمه محمدی، ناشر صوتی این اثر گفت‌وگویی شده است که در پی می‌آید.
-آیا کاراکتر مجید خلق شد یا برگرفته از یک مجید واقعی یا حتی خود هوشنگ مرادی کرمانی است؟
مرادی کرمانی: این شخصیت به نوعی شخصیت خودم هست و بخش‌های مشترکی بین من و مجید وجود دارد. مجید تنهاست و با مادربزرگش زندگی می‌کند، فقیر است، تمرکز ندارد و برای همین با خواندن ریاضی مشکل دارد. عاشق شعر و شاعری و کتاب و سینماست. طنز کلامی دارد و همه‌چیز را از زاویه طنز نگاه می‌کند و مشکلات را به شوخی می‌گیرد و این هوشمندی را دارد که تلخی‌ای را که بر او گذشته به شادی بدل کند. بن‌مایه مجید نیاز است در مقابل بی‌بی که پیرزنی فقیر و سخت‌گیر و پخته و سختی‌کشیده است و حاضر نیست به خواسته‌های مجید تن دهد. اما این دو در عین تضاد همیشه با هم یکی هستند.
-با توجه به اقبالی که به «قصه‌های مجید» در مدیوم‌های مختلف شده، آیا این اثر برای خود شما جایگاه ویژه‌ای نسبت به سایر آثارتان دارد؟
مرادی کرمانی: مجید یک جور معرفی من به جامعه بود و در واقع شناسنامه کاری من است. «قصه‌های مجید» اثر متفاوتی است چون سرشار از ادبیات عامیانه و سنت‌های ایرانی است که حالا فراموش شده و من آن را در قالب ادبیات آورده و کاربردی‌اش کرده‌ام.
-قصه‌های مجید تاکنون در قالب‌های مختلفی ارائه شده؛ از تجربه مجموعه‌ای رادیویی تا سریال تلویزیونی و انتشار کتاب چاپی. و حالا کتاب صوتی. پیش‌بینی شما از اقبال جامعه نسبت به انتشار این مجموعه در قالب کتاب صوتی چگونه است؟
مرادی کرمانی: مجید از ابتدا هم به صورت صوتی منتشر شد و پخش آن پنج، شش سالی در رادیو با گویندگی پرویز بهادر و علی تابش، ادامه داشت. و الان دوباره انگار به زادگاه خودش برگشته و حالا با صدای یک جوان خوش‌صحبت با صدایی خوب و شیرین و بامهارت منتشر شده. آقای پاکدل تنها کار را نخوانده، بلکه آن را با همه عشق و علاقه اجرا کرده است.
-با توجه به تجربه و سبک و سیاق متفاوت زندگی مجید با زمانه فعلی، ارتباط نوجوان امروز، خصوصاً در شهرهای بزرگ و با فرهنگ‌های متفاوت، را با این اثر چطور می‌بینید؟ آیا انتشار صوتی این اثر به تسهیل این ارتباط کمک می‌کند؟
مرادی کرمانی: هسته مرکزی اتفاق‌ها در «قصه‌های مجید» انسان و آرزوی انسان است که در هر زمان و مکانی می‌تواند جواب بگیرد. پینوکیو و بابالنگ‌دراز و داستان‌های شاهنامه و رستم و سهراب هنوز هم مخاطب خود را دارند. قصه‌های مجید هم همین‌طور است و این خصلت ادبیات است و بین زمان‌ها و مکان‌ها پل می‌زند. همه قهرمان‌هایی که با انسان ارتباط برقرار می‌کنند و می‌مانند یک خصوصیتی دارند که دوام می‌آورند و آن این است که شما را وادار به همفکری و همدلی با خود می‌کنند و دوامشان بیشتر از خود انسان است، چون به داستان تبدیل می‌شوند و هر چیزی برای ماندگاری نیاز به یک داستان دارد. مجید هم داستان خودش را دارد و صمیمیت موجود در قصه همراه نسل‌های مختلف می‌آید و تاثیر خود را می‌گذارد و این برای روزگار کنونی هم صادق است.
مجید قبل از آنکه یک بچه روستایی باشد، قبل از اینکه کرمانی باشد ایرانی است و بنابراین در هر لباس و قالبی که عرضه شود تاثیر خود را می‌گذارد و با زمان‌ها و مکان‌های متفاوت مانوس می‌شود. از همین منظر اصل «قصه‌های مجید» در کرمان می‌گذرد اما در سریال اصفهانی می‌شود و با این همه همان تاثیر به‌قوه خودش وجود دارد.
یک نکته هم اینکه خواندن «قصه‌های مجید» به بچه‌های امروز جرئت می‌دهد که خودشان را سانسور نکنند و حرفشان را راحت بزنند، چون مجید علی‌رغم اینکه در جاهای مختلف به‌نوعی سرکوب می‌شود، اما جسورانه حرف‌هایش را می‌زند و خواسته‌هایش را مطرح می‌کند.
-مجید «قصه‌های مجید» اهل شعر است و در بعضی از قصه‌ها شعر می‌گوید. آیا این اشعار سروده خودتان است؟ و این آمیختگی شخصیت به شعر و ادبیات از چه منظری بوده؟
مرادی کرمانی: دو گونه شعر در این قصه‌ها وجود دارد؛ یکی اشعار محلی است که مجید صرفاً آن‌ها را می‌خواند. یکی اشعار خود مجید است که آن‌ها را خودم گفته‌ام.
این اهل شعر بودن مجید هم به نوعی وابسته به شخصیت ایرانی اوست که با شعر عجین است و هم برگرفته از تجربیات شخصی خودم در روستاست که شعر در همان کتاب‌های محدودی که در اختیار داشتم مثل امیرارسلان و سلیم جواهری و حسین کرد شبستری نقش پررنگی داشت و از همان وقت دانستم که ایرانی بدون شعر نمی‌شود و این شد که بازتابش را قصه‌های مجید و اغلب آثارم می‌بینید.
***
- چرا قصه‌های مجید؟ انتخاب قصه‌های مجید برای یک ناشر کتاب صوتی از چه جنبه‌هایی می‌تواند جاذبه داشته باشد؟
محمدی: این قصه‌ها خیلی اصیل هستند، خیلی خوبند و در هر قالبی که دربیایند، طعم و عطری خاص خواهند داشت. از زمانی که جناب پرویز بهادر در دهه 50 این قصه‌ها را در رادیو برای مردم خواند، همان زمانی که قصه‌ها نوشته می‌شد تا در رادیو خوانده شود، استقبال فوق‌العاده مردم از آن‌ها نشان داد که با قصه‌هایی معمولی طرف نیستیم. در همه جای دنیا هم مرسوم است که یک محتوای خوب در قالب‌های متفاوت و به هر شکل ممکن بازتولید شود تا هر چه بیشتر دیده شود.
«قصه‌های مجید» جناب مرادی کرمانی پتانسیل بسیار زیادی برای دیده‌شدن در شکل‌های مختلف داشته و دارد. هنوز هم برای بچه‌ها و بزرگترها جذاب است. هنوز حس آشنایی غریبی در دل‌های کوچک و بزرگ ایجاد می‌کند و این یعنی قصه‌ها همچنان جای کار دارد.
کاری که آقای پوراحمد در ساخت مجموعه تلویزیونی این قصه‌ها کرد، آن شاهکار دوست‌داشتنی، کاری بزرگ بود که به بیشتر دیده‌شدن آن کمک بسیاری کرد و در واقع قصه‌های مجید را درون همه خانه‌ها برد. اما متاسفانه این مجموعه شامل تمام قصه‌ها نبود و از 39 قصه فقط 13 قصه به شکل فیلم درآمد.
وقتی ما به تولید کتاب گویای مجید فکر کردیم، از همان ابتدا بنا را بر شنیداری کردن تمام قصه‌ها گذاشتیم و خواستیم یک مجموعه کامل از کتاب داشته باشیم. «قصه‌های مجید» ظرفیتی بسیار بیشتر از این‌ها دارد و خوب است هنرمندان ما بیش از این‌ها به این قصه‌ها بپردازند، تا همچنان پلی زیبا و دوست‌داشتنی باشد میان کودکان امروز و دیروز سرزمینمان. امیدواریم نسخه‌ی شنیداری این اثر هم کمکی باشد در همین راستا.
- صدای آقای پاکدل را برای خوانش این قصه‌ها چطور دیدید که در نهایت کار به ایشان سپرده شد؟ آیا خوانش این کار، با توجه به پس‌زمینه اثرگذار تصویری بسیاری از مخاطبان، در قالب سریالی تلویزیونی، لحن و حس خاصی می‌طلبید؟
محمدی: انتخاب آقای مهدی پاکدل برای روایت این قصه‌ها ابتدا بر اساس جنس صدا و لحن ایشان و کمی هم به خاطر اصفهانی‌بودن ایشان و آشنایی‌شان با فرهنگ آن منطقه بود که نزدیکی‌هایی هم به فرهنگ مردم کرمان داشت.
اما وقتی پیشنهادمان را با ایشان درمیان گذاشتیم، آقای پاکدل خاطره‌ای از دوران کودکی‌شان تعریف کردند که به درستی انتخابمان ایمان آوردیم. گویا زمانی که جناب پوراحمد در جست‌وجوی پسربچه‌ای برای نقش مجید بودند، به مدرسه مهدی پاکدل می‌روند و مهدی کوچک آن زمان که کلاس دوم ابتدایی بوده، آرزو می‌کند مجید قصه‌ها شود؛ اما فقط به دلیل جثه بسیار کوچکش پذیرفته نمی‌شود و مهدی باقربیگی عزیز که گویا دو، سه سالی هم بزرگتر بوده، برای این نقش انتخاب می‌شود. حالا پس از دهه‌ها مهدی پاکدل فرصتی دوباره پیدا کرد که نه تنها مجید، که روایتگر کل قصه‌های این پسر دوست‌داشتنی شود. این ماجرا را همه‌مان به فال نیک گرفتیم.
- برآوردتان از ارتباط مخاطب با نسخه صوتی این اثر چطور است؟ آیا آن روزی را متصور هستید که کتاب صوتی «قصه‌های مجید» هم به قدر سریالش برای نسل‌های مختلف خاطره‌ساز شود؟
محمدی: ببینید وقتی محتوایی درون ظرفی ریخته می‌شود، طبیعی است به شکل همان ظرف درمی‌آید و دارای مشخصه‌های ویژه‌ای می‌شود. قصه‌های کتاب تفاوت‌های آشکار و بارزی با قصه‌های مجموعه تلویزیونی آن دارد و در واقع بازآفرینی آن قصه‌ها بر اساس امکانات تصویری و شاید کمی هم سلیقه و نظر کارگردان است. کتاب گویا نزدیکی بیشتری به اصل قصه‌های کتاب دارد و دقیقاً همان است که به صدا تبدیل شده و اصالت کرمانی خود را دارد. اما به هر حال مردم ما با مجیدِ جناب پوراحمد زندگی‌کرده اند و خاطره‌بازی ها دارند. و چه اشکالی دارد که با شنیدن قصه‌های مجید کرمانی، یاد مجید اصفهانی هم بیفتند؟
***
آیین رونمایی از کتاب صوتی «قصه‌های مجید» روز جمعه (۱۶ شهریورماه) ساعت 17 همزمان با سالروز تولد هوشنگ مرادی کرمانی با حضور این نویسنده پیشکسوت ادبیات کودک و نوجوان، مهدی پاکدل - گوینده «قصه‌های مجید» -، مهدی زارع - آهنگساز - و جمعی از اهالی فرهنگ و هنر و ادب برگزار می‌شود.
این برنامه به همت نوین کتاب گویا در سالن استاد شهناز خانه هنرمندان ایران به نشانی (فردوسی، خیابان ایرانشهر، بوستان هنرمندان) برگزار می‌شود و شرکت برای عموم آزاد است.
